Gdy ARIA pojawiła się na horyzoncie ponad dekadę temu, jej rola była prosta: pomóc technologiom asystującym zrozumieć interfejsy, które stały się zbyt dynamiczne jak na standardy HTML.

Przyciski, suwaki, modalne okna, karty — wszystko to tworzyliśmy w Javascript, a screen readery były ślepe. ARIA miała być mostem. Dodatkową warstwą semantyki, która mówiła: to jest przycisk, to jest dialog, to jest nawigacja.

Nikt wtedy nie przewidział, że w 2025 roku ARIA stanie się czymś więcej niż technologią dostępności.

Że będzie jednym z kluczowych sposobów, dzięki którym ChatGPT, Atlas i inni agenci AI będą rozumieć internet.

I że web designerzy — po latach ignorowania ARIA — będą musieli wrócić do niej z zupełnie nowego powodu.

Dawne ARIA: wybawienie na czas, który już nie istnieje

ARIA (Accessible Rich Internet Applications) narodziła się z bardzo konkretnej potrzeby: świat webu stracił swoją semantykę.

W latach 2005–2015 UI budowano jako zlepek div-ów sterowanych JS-em. HTML nie nadążał za tym, co robiły frameworki.

W efekcie:

• screen reader widział wszystkie elementy jako „coś nieopisanego”,

• użytkownicy z niepełnosprawnościami mieli fatalne doświadczenia,

• web designerzy musieli ręcznie oznaczać role i stany.

ARIA była bandażem na złamany web.

Role typu:

• role=”button”,

• role=”dialog”,

• role=”navigation”,

• aria-expanded=”true”

• aria-label=”Zamknij”

pozwalały maszynom zrozumieć chaos.

I przez chwilę działało.

Potem web o ARIA… zapomniał

Wraz z nadejściem nowszych standardów HTML5 i bardziej semantycznych frameworków, ARIA zaczęła znikać z radarów.

Semantyczne elementy (<nav>, <main>, <header>, <button>) rozwiązywały większość pierwotnych problemów.

W teorii ARIA miała być uzupełnieniem.

W praktyce stała się niszą — wykorzystywaną głównie przez zespoły dbające o WCAG i dostępność.

Większość devów znała ARIA tylko z kontrolerów formularzy albo z przechodzenia audytów Lighthouse.

Aż do teraz.

Web 2025: ARIA nabiera zupełnie nowego znaczenia

Co się zmieniło?

Pojawiły się modele językowe, które czytają internet inaczej niż Google.

Google używa:

• linków,

• indeksów,

• słów kluczowych,

• heurystyk SEO,

• struktury dokumentu.

ChatGPT, Perplexity i Atlas robią coś innego:

czytają stronę jak screen reader z supermocą AI.

Nie linearnie.

Nie keywordowo.

Tylko semantycznie.

Dlatego w dokumentacjach OpenAI i Microsoftu przewija się jedna rzecz:

„ARIA roles and properties significantly help models understand page structure.”

Czyli:

ARIA znów jest językiem, którym maszyna interpretuje interfejs.

Tym razem nie dla osób z niepełnosprawnościami.

Tylko dla agentów AI.

Agent Mode, Office Agent, Atlas — nowe pokolenie „czytaczy webu”

Wraz z premierą Agent Mode i Office Agent, Microsoft otwarcie potwierdził:

agenci AI korzystają z semantyki ARIA do rozumienia aplikacji i stron.

• przycisk z role=”button” → kliknie,

• formularz z role=”form” → wypełni,

• element z role=”navigation” → potraktuje jako menu,

• aria-label → stanie się „nazwą” elementu dla AI.

To nie jest drobny detal.

To nowy sposób organizowania danych dla maszyn, który:

• nie zależy od SEO,

• nie zależy od CSS,

• nie zależy od frameworka,

• nie zależy od layoutu wizualnego.

ARIA stała się punktem orientacyjnym dla software’u, który nie „ogląda” stron — tylko je rozumie.

Atlas od OpenAI: przeglądarka, która patrzy inaczej

Atlas — przeglądarka zaprojektowana dla AI, nie dla ludzi — traktuje ARIA jako:

• mapę interfejsu,

• informacje o hierarchii,

• opis funkcji UI,

• sposób identyfikacji elementów,

• strukturę logiczną dokumentu,

• „język czynności”,

• instrukcję obsługi strony dla agenta.

Dla Atlasu:

• role=”navigation” → to sekcja, którą można pominąć w podsumowaniu

• role=”main” → to treść najważniejsza

• role=”article” → to jednostka wiedzy

• aria-hidden=”true” → nie indeksuj

• aria-label → użyj tej nazwy w odpowiedzi ChatGPT

Web designerzy mogą tego nie widzieć — ale agent widzi każdy element.

Uporządkowany?

Zrozumiały?

Udokumentowany ARIA?

→ bot stworzy lepszą odpowiedź i lepszy skrót strony.

Chaos?

→ bot zgaduje albo pomija.

ARIA staje się nowym SEO

To jest największa rewolucja.

SEO do tej pory polegało na optymalizacji pod:

• algorytm Google,

• słowa kluczowe,

• linkowanie,

• strukturę treści.

W AI-first web, SEO zmienia się w:

• strukturę ARIA,

• semantykę,

• opis interfejsu,

• przejrzystość komponentów,

• nazewnictwo warstw,

• logiczny porządek DOM.

Google patrzy na treść.

OpenAI patrzy na znaczenie.

Microsoft patrzy na strukturę interakcji.

Nowa rola webdesignera: projektujemy UI dla ludzi i dla agentów

To jest najciekawsze: web wchodzi w epokę dwóch odbiorców.

1) UI klasyczne → dla wzroku ludzi

2) UI semantyczne → dla oczu modelu AI

Ludzie widzą layout.

AI widzi role, aria-labels, aria-owns, aria-expanded, aria-live.

Jeśli w 2025 tworzysz stronę:

• dostępność to już nie tylko etyka,

• to przewaga AI.

Strony dobrze opisane ARIA:

• trafiają do podsumowań ChatGPT,

• są poprawnie indeksowane przez agentów,

• lepiej integrują się z Atlasem,

• są czytelne dla systemów działających „bez przeglądarki”.

To nie fantastyka:

to już się dzieje.

Jak powinien wyglądać nowoczesny webdesign w erze AI?

1. Semantyka HTML + ARIA jako uzupełnienie

Nie odwrotnie.

Ale ARIA staje się elementem przewagi — nie tylko zgodności WCAG.

2. Każdy element powinien mieć przeznaczenie

AI nie lubi div-soup.

3. aria-label to już nie detal — to „nazwa encji” dla ChatGPT

To, co wpiszesz tutaj, trafi do promptów systemowych.

4. aria-live i aria-expanded mówią agentom, kiedy coś się zmienia

Dynamika UI staje się czytelna.

5. Struktura role=“article” = idealna jednostka wiedzy

Większa niż paragraf, mniejsza niż strona.

6. ARIA staje się API semantycznym webu

Dla ludzi niewidoczne.

Dla AI — kluczowe.

Podsumowanie — WebFlux insight

ARIA była kiedyś łatką na niedoskonałości HTML.

Dziś staje się językiem, którym AI czyta świat.

A skoro OpenAI Atlas, ChatGPT, Perplexity i Agent Mode zaczynają traktować stronę jak przestrzeń logiczną, a nie wizualną — to wchodzimy w nową fazę webdesignu.

Nie chodzi już o to, jak strona wygląda.

Chodzi o to, jak jest opisana.

Zobacz też: Atlas od Open AI